Ở Ba Lan, các kỳ thi lấy Bằng lái xe được tổ chức ở cấp độ quốc gia, tại các Trung tâm Giao thông đường bộ tỉnh – Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego – WORD. Nội dung thi gồm hai phần: phần thi lý thuyết và phần thi thực hành, trên cơ sở chương trình đào tạo của Trung tâm Huấn luyện Người lái xe – Ośrodek Szkolenia Kierowców – OSK.
Thi trắc nghiệm – Phần thi lý thuyết được tiến hành dưới dạng thi trắc nghiệm trên máy tính với bàn phím riêng, được bố trí trong Phòng thi của WORD.
Ngôn ngữ thi – Các ngôn ngữ được sử dụng trong thi gồm tiếng Ba Lan, tiếng Anh và tiếng Đức, hãn hữu có cả tiếng Nga. Việc lựa chọn ngôn ngữ thi phụ thuộc vào Người dự thi. Mức độ biết ngoại ngữ không chịu kiểm chứng trước kỳ thi. Do đó, nếu Ứng viên Người lái xe có thể nhận biết được câu hỏi thi và phương án đáng tin cậy để trả lời, thì không trở ngại gì, người đó có thể tham gia thi trắc nghiệm.
Phiên dịch thi – Các Ứng viên Người lái xe, nhất là người nước ngoài, có khó khăn về tiếng Ba Lan, có thể lợi dụng sự hỗ trợ của Phiên dịch viên Tuyên thệ trong thời gian thi. Tuy nhiên, trong phần thi lý thuyết, Phiên dịch viên chỉ có thể giúp Thí sinh hiểu về các nguyên tắc thi, về hình thức và thủ tục thi, hướng dẫn cách sử dụng bàn phím máy tính thi, và bắt buộc phải rời khỏi Phòng thi trước khi bài thi bắt đầu. Còn về phần thi thực hành, thì tại những nơi thi, sự có mặt của Phiên dịch viên của bất kỳ ngôn ngữ nào cũng đều là được phép. Điều đó cũng có nghĩa là, bài thi thực hành lái xe có thể được tiến hành trong tiếng mẹ đẻ.
Thi lý thuyết – Máy tính chọn cho mỗi Thí sinh một bộ 32 câu hỏi riêng, được chia thành hai phần: Phần cơ bản gồm 20 câu hỏi. Mỗi câu trả lời là một trong hai đề xuất “TAK” hoặc “NIE” – “ĐÚNG” hoặc “KHÔNG”. Người thi có 20 giây để làm quen với câu hỏi và 15 giây tiếp theo để trả lời. Phần chuyên môn gồm 12 câu hỏi. Mỗi câu trả lời là một trong ba phương án, được đánh dấu bằng các chữ cái A, B và C. Để làm quen với câu hỏi và đưa ra câu trả lời, Thí sinh có 50 giây.
Các câu hỏi được cho điểm là 3, 2, 1 điểm, tùy thuộc vào tầm quan trọng của chúng đối với sự an toàn của giao thông đường bộ; không đưa ra bất kỳ câu trả lời nào dẫn đến việc nhận được 0 điểm. Điều kiện để thi đỗ phần thi lý thuyết là giành được ít nhất 68 điểm từ 74 điểm có thể. Thời gian thi phần lý thuyết của kỳ thi quốc gia kéo dài 25 phút.
Thi thực hành – gồm 2 giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất diễn ra trên sân tập lái, còn giai đoạn thứ hai – trên đường công cộng. Trên sân tập lái, Thí sinh phải đi lại trôi chảy qua các vòng cung, sau đó, thực hiện di chuyển trên đồi. Sau khi được xác nhận đạt yêu cầu đ/v giai đoạn trên sân tập lái, Thí sinh mới đi ra đường công cộng cùng với Giám khảo. Thời gian tối thiểu của phần thi thực hành kéo dài 40 phút, nhưng Giám khảo cũng có thể kết thúc thi sau 25 phút, nếu Thí sinh hoàn thành tốt tất cả các nhiệm vụ yêu cầu.
Tổng hợp – Những việc cần làm để lấy Bằng lái xe Ba Lan hạng B (xe ô tô cá nhân)
Người ở Ba Lan, muốn có Bằng lái xe lần đầu tiên trong đời, cần phải trải qua các bước:
1/ Khám sức khỏe ở Thầy thuốc có ủy quyền.
2/ Nộp đơn xin cấp Bằng lái xe và số đăng ký Ứng viên Người lái xe – số PKK – Profil Kandydata na Kierowcę – tại Phòng Giao thông, thuộc Ủy ban Quận hoặc Huyện có thẩm quyền đ/v nơi cư trú. Đó là mã định danh điện tử chứa các dữ liệu và thông tin về Ứng viên Người lái xe, sẽ đồng hành cùng người này trong suốt quá trình lấy Bằng lái xe Ba Lan.
3/ Tham gia khóa huấn luyện lái xe thuộc Trung tâm Huấn luyên Người lái xe OSK (có thể là tư nhân). Toàn khóa học gồm hai phần, phần lý thuyết 30 giờ (30 x 45 ph) và phần thực hành 30 giờ (30 x 60 ph), cùng với bộ tài liệu học lái xe, gồm sách học lái xe, cùng với các quy định về đường bộ, các dấu hiệu đường bộ và đĩa DVD có chứa các bài tâp thi trắc nghiệm.
Phần thực hành là bắt buộc. Đó là phần học lái xe trực tiếp do Huấn luyện viên lái xe kèm cặp. Còn phần lý thuyết là không bắt buộc. Việc chuẩn bị để đến với kỳ thi lý thuyết có thể là tự lập. Việc xác nhận sự tự lập này, trước khi bắt đầu học tại trường dạy lái xe, sẽ giải phóng Ứng viên Người lái xe khỏi việc huấn luyện lý thuyết tại OSK.
4/ Ghi tên thi kỳ thi quốc gia tại Trung tâm Giao thông Đường bộ Tỉnh (WORD) – Sau khi kết thúc khóa huấn luyện lái xe, có thể ghi tên thi lấy Bằng lái xe. Trước hết là ghi tên thi phần lý thuyết. Thí sinh thi đỗ phần thi lý thuyết mới có thể ghi tên thi phần thi thực hành.
Kết quả thi đỗ phần thi lý thuyết có hiệu lực vô thời hạn. Ứng viên Người lái xe có thể lợi dụng kết quả thi đỗ phần thi lý thuyết của mình, đến chừng nào thi đỗ phần thi thực hành.
5/ Nhận Bằng lái xe – Khi thi đỗ phần thi thực hành của kỳ thi quốc gia, Trung tâm Giao thông đường bộ tỉnh sẽ gửi các thông tin đến Ủy ban, nơi cấp số cấp số PKK. Cần phải đến đó để trả tiền cho Bằng lái xe của mình (Nhân viên ngoại giao được miễn nghĩa vụ này). Bằng lái xe sẽ được chuẩn bị sẵn sàng, để muộn nhất, sau 9 ngày làm việc, kể từ ngày Ủy ban nhận được xác nhận đã trả tiền, Chủ nhân của nó có thể đến nhận.
Từ 19-01-2013, Bằng lái xe Ba Lan được cấp với thời hạn giá trị là 15 năm. Những Bằng lái xe đã được cấp trước ngày đó, không còn là vô thời hạn giá trị, như đã được cấp, mà đều phải được đổi sang thời hạn giá trị mới, trước năm 2033.
Các chi phí cơ bản liên quan đến việc nhận Bằng lái xe hạng B
Khám sức khỏe 200 zł
Ảnh 20 zł
Khóa huấn luyện 1 900 zł – 2 800 zł
Thi lý thuyết 30 zł
Thi thực hành 140 zł
Cấp Bằng lái xe 100,50 zł
Tổng cộng kh. 2 390,50 zł – 3 290,50 zł
Bằng lái xe Ba Lan cho người nước ngoài – Theo Luật bắt buộc, ở Ba Lan, người nước ngoài có thể nhận được Bằng lái xe, với điều kiện là, đang lưu trú trên lãnh thổ Cộng hòa Ba Lan, ít nhất 185 ngày, trong mỗi năm lịch, do mối quan hệ cá nhân hoặc nghề nghiệp của mình hoặc có giấy chứng nhận đang học đại học, từ ít nhất sáu tháng.
Nguyễn Quỳnh Giao – Tổng hợp
