Đến sáng nay 17/10, Ủy ban bầu cử Quốc gia PKW đã có kết quả 100% kiểm phiếu chọn 460 hạ nghị sỹ vào Hạ viện (Quốc hội): kết quả theo thứ tự là Luật pháp và Công lý PiS: 35,38%, Liên minh Công dân KO: 30,7%, Con đường thứ ba Trzecia droga: 14,4%, Cánh tả mới Nowa Lewica: 8,61%, Liên đoàn tự do và độc lập Konfederacja: 7,16%. Phe đối lập có thể có 249 ghế, chiếm đa số trong Quốc hội.
Kết quả vào Thượng viện: phe đối lập 66 ghế còn đảng PiS: 34 ghế. Con số đi bầu năm nay là kỷ lục: 74,38%!
Các bước tiếp theo để thành lập chính phủ mới như sau:
Bước 1. Thủ tướng do Tổng thống bổ nhiệm theo điều 154 của Hiến pháp
Tổng thống phải triệu tập một phiên họp của Hạ viện (Quốc hội) mới không muộn hơn 30 ngày sau cuộc bầu cử (Điều 109 của Hiến pháp). Giả sử rằng ông Duda làm điều đó vào phút cuối và Quốc hội sẽ họp vào thứ ba 14/11. Sau đó, trong vòng 14 ngày tổng thống có thể bổ nhiệm một người đứng đầu chính phủ, tức muộn nhất vào hôm 28/11. Người này có thể là bất cứ ai, độc lập với kết quả của cuộc bầu cử. Ví dụ Duda có thể bổ nhiệm ông X làm người đứng đầu chính phủ, rồi người sẽ chọn các bộ trưởng của mình.
Giờ điểm thứ hai của điều 154 có hiệu lực, thủ tướng X này trong vòng 14 ngày kể từ ngày Tổng thống bổ nhiệm, tức muộn nhất là vào hôm 12/12, phải trình bày trước Hạ nghị viện chương trình hành động của Hội đồng Bộ trưởng và kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm. Nếu Hạ nghị viện thông qua với đa số phiếu tuyệt đối với sự có mặt của ít nhất một nửa số đại biểu theo luật định thì ông X đã lập xong chính phủ.
Do vậy nếu ông Duda cố tình gây khó khăn nhất thì đảng PiS vẫn tiếp tục cầm quyền gần 2 tháng sau cuộc bầu. Nếu ông X không được đủ phiếu tín nhiệm thì quả bóng sẽ sang phía Quốc hội.
Bước 2: Quốc hội chọn thủ tướng
Giờ Quốc hội có 14 ngày để bầu thủ tướng và chính phủ tức muộn nhất sẽ là ngày 26/12. Nếu Liên minh Dân sự, Con đường thứ ba và Cánh tả thống nhất thì với 249 phiếu họ sẽ thông qua được chính phủ mới và tổng thống Duda sẽ có nghĩa vụ chấp nhận.
Bước 3: Khi Quốc hội không chọn được chính phủ, lúc này tổng thống Duda sẽ ra quyết định tổ chức bầu cử lại.
Nguyễn Hữu Viêm, theo các báo Ba Lan
